KÖTÜ HUYLARDAN BAZILARI
Kötü huy, faydasız ve zararlı olan bir davranıştır. Allah huyları yaratmış iyilerini insanlara, kötülerini hayvanlara vermiştir.
- Günah işlemek:
Günah işlemek, Allah’ın korumasından çıkıp isyan etmektir. Azaba, cehenneme razı olmak demektir. Kendine zulümdür.
Günah işlemek, insanın kendi aleyhine çalışması demektir.
Hayırdan nasibi olmayanlar günah işlerler.
Günah işleyen, Allah’ın sevmediği bir kuldur. (Bakara: 276) Günahtan korunmak, iman sahibinin işidir.
Kötülük için yaratılmadık
Görevimiz, kötülük değil. Kötülükten, günahtan kaçmaktır.
Kulun Allah’a karşı görevi; emrine itaat, yasaklarından kaçmaktır.
- Hak yemek:
Cenab –ı Allah kul hakkını helallaşılmazsa affetmeyeceğini bildirmiştir. Hac da yapsa, şehit de olsa kulla helalleşecektir.
Kul hakkı gibi hayvan hakkı da önemlidir.
Kul hakkı ile ibadet olmaz.
- Dünyada helalleşme nasıl olacak…
- Ahirette nasıl olacak…
- Yemin etmek
Yemin yedi büyük günahtan biridir.
- “Yalan yere yemin nesli keser, malın bereketini giderir.” (Ramuz: 241/8)
- “Kimi Müslüman kardeşinin hakkını yalanla yeminle alırsa, Allah ona cenneti haram kılar, cehennemi vacip kılar.” (Age: 408/1)
Yemini alışkanlık haline getirmemek gerekir. Edilen yeminler bozulduğu zaman kefaret gerekir.
- Yalan söylemek:
Peygamberimiz Müslüman’ın özelliklerini anlatırken yalan söylemeyeceğini üstüne basa basa zikreder.
Yalan söyleyenlere Allah’ın laneti vardır.
Yalan, münafıklık alametidir.
Peygamber: “Yalan söyleyene yazıklar olsun” demiştir.
Kur’an-da “Yalan sözden sakının” (Hac:30)
- “Yalan uyduranlar, Allah’ın ayetlerine inanmayanlardır.” (Nahl: 105)
- “Ey iman edenler! Allah’tan korkun doğru söyleyin.” (Ahzab: 70)
Hz. Peygamber: Yalandan kaçının. Çünkü yalan kötülüğe, kötülük de insanı cehenneme götürür. İnsan yalan söylemeye devam ederse, Allah yanında yalancılardan yazılır.” (Buhari Mezalım: 3)
- “Yalan, rızkı eksiltir.”
- “Yalan söyleyenin ağzının kokusundan melek bir mil öteye gider.” (Ramuz: 104/11)
Biri peygambere: “Dört kötü huyum var; her kötülüğü yaparım. Hırsızlık ederim, içki içerim, yalan söylerim” der. Peygamber ona:
- Bana yalan söylemeyeceğine söz ver, der. O da söz verir. Kötülük aklına gelince “Peygamber bana şunu yaptın mı derse ne derim der ve hepsinden vazgeçer.”
Her kötülüğün başı yalandır.
- İkiyüzlülük:
Kur’an-da: “Yapmadığınızı söylemeyiniz, Allah katında büyük öfkeye sebep olur.” (Saff: 3)
Hz. Peygamber: “İnsanların en fenası, birine ayrı diğerine ayrı görünendir. Bunlar iki yüzlü kimselerdir.” (Seçme hadisler: 101/49)
- “Dünyada iki yüzlü olanlar, kıyamette ateşten iki yüzlü olduğu halde haşr olunacaklardır.” (Seçme Hadisler: 102/50) der.
İki yüzlü davrananlara dinimizde “Münafık” denir.
- Gıybet etmek:
“Gıybet, bir kusuru arkadan söylemektir.” (Ramuz: 226/1)
Kur’an-da: “Arkadan çekiştirmeyi, yüze karşı eğlenmeyi adet edinen herkesin vay haline!” (Hümeze: 1)
- “Allah kötü sözün açıkça söylenmesini sevmez. Ancak haksızlığa uğrayan başka.” (Nisa: 148)
- “Onların fısıldaşmalarının bir çoğunda hayır yoktur. Ancak bir hayır için veya insanların arasının düzelmesi için hariç.” (Nisa: 114)
- “Gizli konuşmalar şeytandandır.” (Mücadele: 10)
Hz. Peygamber: “Ya hayır söyle ya da sus.” (R. Salihin: 3/1540)
- “Müslüman, başkalarının elinden ve dilinden emin olduğu kimsedir.” (Age: 3/1541)
- “Biri öldüğü zaman onu bırakın, gıybetini yapmayın.” (Seçme hadis: 258/98)
- “Kim gıyabında bir Müslüman’ın ırzını, namusunu savunursa, Allah onu cehennemden azad eder.” (Age: 260/103)
- “İsrafı, çok soru sormayı ve dedikoduyu terk edin.” (Ramuz: 284/11)
- “Gıybetin kefareti, gıybet ettiği kimse için mağfiret dilemektir.” (Ramuz: 339/14)
Hangi halde gıybet olmaz:
- Kötülüğü önlemek
- Günahtan alıkoymak
- Öğüt, nasihat verirken bazıları şöyle şöyle …. demek
- Tanınmazsa, isim zikredilmezse.
Ne yapılır?
- Dinlenmez.
- Mani olunur. Vazgeçirilmezse,
- Terk edilir.
Kefareti Nedir?
- Pişmanlık tevbe
- Sadaka verip onun hayrına bağışlamak
- Helalleşmek
Gıybet, ölü kardeşinin etini yemektir. Gıybet fitne fesat kaynağıdır.
Peygamber (as) der ki:
- “Bir kimseye şer olarak bir Müslüman’a hakaret etmesi kafidir.” (R. Salihin: 3/1605)
Fudayl bin İyaz, kendisine:
- Falanca senin haysiyetinle oynuyor, senin hakkında dedikodu yapıyor, denildiği zaman:
- Vallahi ben, bunu ona emreden şeytana kızıyorum, der ve sonra ilave edermiş:
- Allah’ım, eğer o kulun doğru söylüyorsa, beni affet; yalan söylüyorsa onu affet!
- Laf getirip Götürmek (Koğuculuk)
Kur’an-da: “Yemin eden, daima kusur arayan, kınayan, laf getirip götüren, iyiliği engelleyen, mütecaviz, günaha dadanmış kaba ve haşin soysuzlara hiçbir sebeple boyun eğme.” (Kalem:
11-14)
Hz. Peygamber: “Koğucu cennete giremez.” (Müslim 1/101)
Sineğin mikrop taşıdığı gibi, laf taşınmaz.
Musa aleyhisselam, Rabbine yalvarırken, der ki:
- Aylardır yaptığımız yağmur duasını kabul buyurmuyor musun. Rabbim, neden ola ki?
Cevap gelir kendisine:
- İçinizde bir gammaz, gıybetçi var da ondan.
Musa aleyhisselam hemen sorar:
- Rabbim, o adam kim ise bildir de onu hemen içimizden kovalayıp çıkaralım.
Rabbimizin ikaz dolu cevabı ibretli olur.
- Ya Musa, o gammazın kim olduğunu söylersem ben de gammazlık etmiş olmaz mıyım? Ben azimüşşan “gammazları” ve “gammazlığı” asla sevmediğim halde onu ben nasıl yaparım? Şahıs aleyhinde bulunurum?
Hazreti Musa mahcubiyetle başını aşağı eğerek, jurnalciliğin, gıybetin, dedikodunun Allah yanındaki kötülüğünü düşünür.
Bir müddet sonra yine vahy –i ilahi gelir.
- Ya Musa, o “gammaz” öldü. Falan yerde cenazesi kalkacak, git onun cenazesini kaldır.
Günlerdir yaptıkları duaların reddine sebep olan gıybetçinin kim olduğunu merak eden Hazreti Musa, koşa koşa gider, bir de bakar ki, ortalıkta birkaç tane cenaze beklemekte, bunların içinde gıybetçinin kim olduğu yine bilinmemektedir.
Tekrar yalvaran Hazret –i Musa:
- Ya Rabbi, der. Bu kadar cenazenin içinde o gammazın kim olduğunu yine bilemedim. Bu defa yine ibretli cevabı alır:
- Ya Musa! Benim bir sıfatım da “Settar”dır. Yani ayıpları örtücüdür. O gammaz kulumun ayıbını senin yanında örtmek için cenazelerin içinde kendisini sakladım. Boşuna araştırma, bulamazsın! Bulmaya da mecbur değilsin!
- İftira etmek:
Aslı olmayan, doğru olmayan bir şeyi isnat etmek.
Kur’an-da: “İftira apaçık bir günahtır.” (Ahzab: 58)
- “Namuslu kadına iftira etmeyiniz.” (Nur: 4)
- “İnsanlar arasında çirkin şeylerin yayılmasını isteyenler için dünyada ve ahirette çetin bir azap vardır.” (Nur: 19) – “Namuslu bir kimseyi zina iftirasında bulunan dünyada ve ahirette lanetlenmiştir. Yaptıklarına dilleri, elleri ayakları şahitlik ettiği gün onlar için çok büyük azap vardır.” (Nur:
23 – 24)
Hz. Peygamber: “Kim dili ile cinsel organı hakkında teminat verirse ben de ona cennet için kefil olurum.”
– “Azabı en çok arttıran günahlardan biri de müslümanın ırzına haksız yere dil uzatmaktır.” (Seçme Hadisler: 256/94) iftira, yanan bir ateştir. Herkesi yakar.
9. Hased etmek:
Hased eden büyük günah işlemiş olur. Çünkü hased iyilikleri yer bitirir.
Kur’an-da: “Allah’ın sizi, birbirinizden üstün kıldığı şeyleri (başkasında olup da sizde olmayanı) hasretle arzu etmeyin.” (Nisa: 32)
Hz. Peygember: İnsanlar hasetlik etmedikçe, hayır üzeredirler. (Seçme Hadisler:
115/69)
Bencil insanı allah sevmez.
Felak suresinde hased eden hasedcinin şerrinden Allah’a sığınılması emredilmiştir.
İslam, gıpta etmeyi hoş görür. Mümin gıpta eder, münafık hased eder. Hayır hasenat yapana gıpta olur. İlim sahibine gıpta olur. İbadet edene gıpta olur. Güzel ahlak sahibine gıpta olur. Ben de yapabilsem…. Denir.
Bir ölçü var: “Sizden biri malda, yaratılışta, evlatta kendinden üstün olana değil, kendinden aşağı olana baksın.” (Seçme hadisler: 91/33)
10. Hırsızlık yapmak:
Kur’an-da: “Mallarınızı aranızda haksız sebeplerle yemeyin kendiniz bilip dururken, insanların mallarından bir kısmını haram yollardan yemeniz için o malları yöneticilere ve hakimlere vermeyin.” (Bakara: 188)
Abdullah İbn Dinar anlatıyor:
“Bir gün Halife Ömer ile Mekke civarında bir yerde dolaşırken sürüsünü güden bir köle çobana rastladık. Ömer çocuğa: “Bana bir koyun sat” diye hitap edince, çocuk: “Bunlar benim değildir, efendimindir.” Diye cevap verdi. Bunun üzerine Ömer: “İyi ama sen efendine kurt kaçırdı dersin, onun da bundan hiçbir haberi olmaz.” Der. Çocuk da: “Evet o bilmez amma Allah bilir” şeklinde cevap verir. Bu cevaptan çok hoşlanan Ömer, çobanın efendisine haber göndererek çocuğu almak suretiyle azad eder ve “Bu sözün için sen bu dünyada azad oldun, öte dünyada da azad edileceksin” diye ilave eder.
Hakkı olmayan veya kendine ait olmayan birşeyi almak hırsızlıktır.
- Büyü yapmak – Büyü yaptırmak:
Peygamberimiz (as): “Yedi şeyden kaçının. Nedir onlar: Sirk, sihir, katl, faiz, yetim malı, cihaddan kaçmak, iffetli kadına iftira.” (R. S. 3/1614)
Peygamber: Büyücüyü tasdik eden cennete girmez. (Seçme hadis: 210/19)
Ayet: “Büyücü felah bulmaz.” (Taha: 69)
Bakara 102 de büyü yapanın kafir olacağı bildirilmiştir.
Büyücü lebid için sahabe: “Öldürelim mi? Demiş. Peygamber (as): “Hayır onun göreceği ilahi azab daha şiddetlidir” demiştir.
Büyü, küfre çok yakın bir iştir. Büyüde zarar verme vardır. Her şeyi büyüye bağlamak yanlıştır. Allah kendine sığınanı korur.
Kur’an-da: “Allah’ın izni olmadan bir yaprak bile düşmez.” (En’am: 59) buyrulur.
- Fala bakmak:
- Avuca, fincana bakmak, bakla açmak, fal çekmek, çektirmek.
- Burca bakmak,
- Medyuma danışmak günahtır. “Gaibten haber verene inananın 40 gün namazı kabul olmaz” diyor peygamberimiz. (R.S. 1701) (Ramuz: 396/1
Ayet: “Gaybı Allah’tan başkası bilmez.” (En’am: 59)
- “Gökte ve yerde Allah’tan başka kimse gaybı bilmez.” (Neml: 65) – “Kıyameti ve ölümü Allah’tan başka kimse bilmez.” (Lokman: 34)
“İçimi okudu” “Bildi” “Dediği aynen çıktı” deniliyor.
Eğer gizlilik bilinebilseydi, bugün gizli kalan cinayetler var, hazineler var, faili meçhul cinayetler var, onları bilsin.
- Zulmetmek:
Kur’an-da: İnançsızlık zulümdür: “Yalan sözlerle Allah’a iftira edenden veya onun ayetlerini yalanlayandan daha zalim kimdir. Şüphe yok ki zalimler kurtuluşa ermezler. (En’am: 21)
- “Allah’ın laneti zalimlerin üzerinedir.” (Araf: 44)
- “Allah’a karşı yalan uydurandan daha zalim kimdir.” (Hud: 18) – “Zalimler iflah olmaz.” (Yusuf: 23) buyrulmuştur.
Mümin, mümine eza vermeyecek, ezaveren birşeyi yok edecek.
Müslüman’a eziyet vermemek vaciptir.
Hz. Peygamber: “Borcunu zamanında ödememek zulümdür.” Diyor.
Müslüman’a eziyet veren, Allah’a ve peygambere eziyet vermiştir.
- Hayasızlık yapmak:
- Utanmamak, açıktan günah işlemek insanın bittiğini gösterir.
- Utanmadan kötülük yapmak, kötü söz söylemek, kötü giyinmek.
- Utanmayandan melekler utanır ve uzaklaşır.
Peygamber (as): “Haya imandandır.”
“Utanmıyorsan dilediğini yap.” demiştir.
Utanmak; haya etmek, aslında insana mahsus bir olaydır. İman sahipleri, haya sahipleridir.
- Alay etmek lakap takmak:
Kur’an-da: Ey müminler! Bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın. Belki de onlar kendilerinden daha iyidirler. Kadınlar da kadınları alaya almasın. Belki onlar, kendilerinden daha iyidirler. Kendi kendinizi ayıplamayın. Birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın… (Hücurat: 12)
- “Hakkında bilgin bulunmayan şeyin ardına düşme çünkü kulak göz ve gönül, bunların hepsi ondan sorumludur.” (İsra: 36)
- Kötü an ve kusur aramak
- “Ey iman edenler! Eğer bir fasık size bir haber getirirse onun doğru olup olmadığını araştırın. Yoksa bilmeden birilerine kötülük edersiniz de sonra yaptığınıza pişman olursunuz.” (Hucürat: 6)
Hz. Peygamber: “Kötü zandan kaçının çünkü zan yalandır.”
“Bir kimse kardeşini bir kusurla ayıplarsa, o kusuru işlemeden ölmez.” (Seçme
Hadisler: 252/87)
- “Günah olarak müslümanın kardeşini küçük görmesi yeter.” (Age: 252/88) der.
- Çok gülmek, Çok konuşmak:
– “Çok gülmek kalbi öldürür.”
Çok konuşmak, çok yalan, çok hataya sebep olur.
Atalarımız: “Az ye, az uyu, az konuş”
Ayet: “Gülüyorsunuz, ağlamıyorsunuz.” (Necm: 60)
Hadis: “Benim bildiğimi bilseydiniz, gülmez, ağlardınız.”
Bir şeyin adı çoksa, İslam’da ona müsaade yok. Onda hayır da yoktur.
- Sövmek lanet okumak beddua etmek: Boş laf:
Kötü ve boş söz söyleyenlerden uzak durulması emredilmiştir. (Nisa: 140) (Enam: 68)
- “Kullarıma şöyle sözün en güzelini söylesinler. Sonra şeytan aralarını bozar. Çünkü şeytan insanın apaçık düşmanıdır.” (İsra: 53)
Hz. Peygamber: Kaba ve lanetleyiciyi Allah sevmez.” – “İnsanlar dilleri sebebiyle yüzü koyun cehenneme atılırlar.”
- “Mümin lanet edici olmaz.” Buyurur.
Lanet ve beddua geri döner.
Kötü söz sahibine aittir.
Kur’an-da: “Allah kötü sözün açıkça söylenmesini sevmez.” (Nisa: 148) ve sözün güzelini söyleyin diye emretmiştir.
- Fitne çıkarmak, bozgunculuk yapmak:
Kur’an-da: “Fitne, adam öldürmekten daha beterdir.” (Bakara: 191) 193. ayette de fitnenin yok edilmesini emreder.
- “Öyle bir fitneden sakının ki o, içinizden sadece zulmedenlere erişmekle kalmaz.” (Umuma sirayet ve perişan eder.) Enfal: 25
Hz. Peygamber: “Sadakaların en efdalı iki kişi arasını bulmaktır.” (Seçme hadisler:
237/64)
- “İki kişinin arasını bulmak için söz söyleyen yalancı değildir.” (Age: 238/66) – “Bir adam “İnsanlar helak oldu” deyince O, onlardan çok helak olanıdır.” (Age:
258/97) cevabını verir.
- İsraf etmek:
Kur’an-da: “Allah israf edenleri sevmez.” (En’am: 141)
- “Yiyin için israf etmeyin. Çünkü Allah israf edenleri sevmez.” (Araf: 31)
- “Saçıp savurma.”” (İsra: 27) – Abdest suyu bile israf edilmez.
- Yemek israf edilmez.
- Giyecek israf edilmez.
- Çay içip dibinde bırakmak çağdaşlık değildir.
- Ekmek israf edilmez.
- Zaman israf edilmez, ettirilmez. “Sizin boş vaktiniz başkasının çalışma zamanı olabilir.”
- Cimrilik etmek
Kur’an-da: Şeytan sizi fakirlikle korkutur ve size cimriliği telkin eder. (Bakara: 268)
- “Eli sıkı olma büsbütün eli açık da olma sonra hasretini çekersin.” (İsra: 29)
“O kullar ne israf, ne de cimrilik ederler. İkisi arasında orta bir yol tutarlar.” (Furkan:
67)
Cimrinin malı telef olur.
Para elden çıkmadıkça insana faydası olmaz.
Orta yol esastır.
- Kibirli olmak:
Kur’an-da: Yeryüzünde böbürlenerek dolaşma. (İsra: 37)
- “Küçümseyerek kimseden yüz çevirme ve yer yüzünde böbürlenerek yürüme. Zira Allah kendini beğenenleri sevmez.” (Lokman: 18) – “Yürüyüşünde tabi ol. Sesini alçalt ki, seslerin en çirkini merkep sesidir. (Lokman:
19)”
- “Allah büyüklük taslayanları asla sevmez.” (Nahl: 23) diye geçer.
Hz. Peygamber:
- “Kibirli ve kendinde olmayan şeyle övünen cennete giremez.” (Seçme hadisler:
86/22)
- “Kibirden sakının. Şeytanı kibir, secdeden alıkoydu.” (Ramuz: 173/5)
- “Kibirliyi Allah alçaltır.” Buyurur.
- Başa kakmak:
Kur’an-da:
- Yaptığın iyiliği çok görerek başa kakma. (Müddesir: 6)
- “Başa kakmak ve incitmek suretiyle yaptığınız hayırlarınızı boşa çıkarmayın.” (Bakara: 264) diye emredilir.
Başa kakmak ve kaşıkla verip, sapı ile göz çıkarmak, onur kırmak, iyiliğin sevabını giderir.
Sağ elin verdiğini sol el görmeyecek denir.
Gösteriş yapılmayacak.. (Allah: “Sevabını git ondan iste diyecektir.”)
- Riya ve gösteriş:
Kur’an-da:
- “İbadette Rabbınıza ortak koşmayın.” (Kehf: 110)
- “Onlar namaza üşenerek kalkarlar, insanlara gösteriş yaparlar, Allah’ı da çok az anarlar.” (Nisa: 142) diye bildirilir.
- “Riya şirktir.” (Ramuz: 428/1)
- “Dini yalan sayan, gösteriş yapar, hayra da mani olur.” (Maun: 6-7)
Bir de riyakarlık vardır. Halk arasında yalavış da derler. İki yüzlülük. Bu da kötü ahlaktır.
- Kindar olmak, öfkeli olmak:
- “O takva sahipleri, öfkelerini yutarlar ve insanları affederler.” Buyuruyor Allah. (Al
–i imran: 134)
Allah Rasulü:
- “Kin tutmayın. Zira o helak edicidir.” (Ramu: 177/3)
- “Birinizin Allah rızası için öfkesini yenmesinden daha büyük bir amel yoktur.” (Seçme hadisler: 122/83) demiştir.
Dostluk da düşmanlık da ancak Allah içindir.
Öfkeyi yenmek, insanın imanının kuvvetli oluşundandır.
- Oburluk: Çok yiyip içmek: peygamber (as): “Mide hastalık evidir.” Bir günde göbekli birine parmağı ile göbeğini göstererek: “Bu böyle olmamalı”
demiş. Çok yiyen ibadeti az olur. İtaati zayıf olur. Gafleti çok olur.
Firavun sofrası kurmamak lazım. Bolbol yiyip içerken fakirler düşünülmelidir. Peygamberin öyle sofra kurmadığı düşünülmelidir.
Mevlana, sofrada çok yiyecek olursa oturmaz, firavun sofrası olmuş, dermiş. Az olursa, “Peygamber sofrası olmuş” der otururmuş.
- Dalkavukluk:
Kur’an-da: “Hakikati yalan sayanlara boyun eğme.” (Kalem: 8)
Hz. Peygamber: “Dalkavuklarla karşılaştığınızda yüzlerine toprak savurun.” (Müslim Zühd: 14) (Yüz vermeyin. İltifat etmeyin.) buyurur.
- Vesveseli olmak:
Vesvese = kuşku, evham demektir.
Mücadele suresi 10. ayette fısıltıların ve evhamın şeytandan olduğu bildirilmiştir.
En’am suresi112 de şeytanın vesvese verdiği bildirilmiştir. Şeytan, iman konusunda, evlilik konusunda ibadetlerde vesvese verir. Abdest, gusül
konusunda vesvese verir. Ölüm ve ahireti unutturma konusunda vesvese verir.
Şeytan, ya Allah’tan ümit kestirir ya da tam ümitvar eder. Çare ne? Sağlam iman, işi
kusursuz yapmak, doğru bilgi, helal lokma, şüpheyi, kuşkuyu bırakmak ve Allah’a sığınmak, vesveseye kapılıp şeytanın oyununa gelmemek.
- Tembellik:
Çalışmayanı, başkasının sırtından geçineni, dileneni Allah sevmez.
İslam’da dürüst çalışmak ibadet sayılmıştır. Bazı çalışmalara ibadet sevabı olduğu bildirilmiştir.
İbadet etmeyeni, kendini kurtarmaya çalışmayanı Allah sevmez.
- Hainlik:
Kur’an-da:
- “Hainlik etmeyin.” (Bakara: 27)
- “Emaneti ehline verin.” (Nisa: 58)
- “Allah hainleri sevmez.” (Nisa: 107) + (Enfal: 58) emirleri vardır.
İbadeti kulluğu terk, bizi yaratan, yaşatan Allah’a hainlik olur.
Kendisine iyilik yapanlara teşekkür etmemek hainlik olur.
Üzerinde hakkı olanlara kötü davranmak, hainlik olur.
Sosyal görevlerden kaçmak hainlik olur.
- Zina etmek:
Kur’an-da: “Zinaya yaklaşmayın. Zira o hayasızlıktır ve kötü bir yoldur.” (İsra: 32)
Zinaya giden her yol kapatılmıştır.
Başkalarının namusu da korunacaktır.
Zina, lanetlenme sebebidir. Lanetli bir iştir. Allah’ın, peygamberin, meleklerin lanetlediği bir iştir. Lanetli iş yapan hayretmez.
Zina, insan onuru ile bağdaşmaz.
Hileli, yanlış nikah ve anlaşmalarla ilişki, zinadır.
Her organın zinası vardır.
- Kötü çığır açmak:
Kur’an-da: “Sizden hayra çağıran, iyiliği emredip kötülüğü men eden bir topluluk bulunsun. İşte onlar kurtuluşa erenlerdir.” (Al –i imran: 104)
Yapılacak, devam ettirilecek o kadar çok iyilik var ki, bilene… Allah insana güzel ve hayırlı işler nasip etsin.
Hz. Peygamber: Bir iyiliğe sebep olan onu bizzat işlemiş gibidir, der.
İyiliğe açılan çığır, insana devam ettiği müddetçe sevap kazandırır. Kötü çığır da devam ettiği müddetçe günah kazandırır. Peygamber (as): “Her cinayette ademin oğluna günah vardır. Zira o öldürme çığırını açmıştır” buyurur.
- Kumar oynamak:
Kur’an-da:
- “Kumar büyük günahtır.” (Bakara: 219)
- “Kumar şeytan işi pisliktir.” (Maida: 90)
- “Şeytan içki ve kumarla aranıza düşmanlık sokmak, sizi Allah’ı anmak ve namazdan alıkoymak ister.” (Maida: 91) diye uyarı vardır.
Şans oyunları, Tavla oyunu, piyango gibi oyunlar bahis olsun olmasın kumara
götürdüğü için yasaktır.
Bahis olan oyunlarda kumardır.
Kur’ban Kur’asının dışındaki kuralar kumardır.
Alın teri olmayan her türlü kazançtan sakınmak gerekir.
- Acelecilik:
Kur’an-da: “İnsan, aceleci bir şekilde yaratılmıştır.” (Enbiya: 37) Karar vermekte acele edilmeyecektir.
Hz. Peygember: “Acele şeytandandır.” Diye bildirir.
Bazı şeylerde vardır ki acele etmek gerekir. Mesela; ibadette, şartlar oluşunca evlilikte, sevap kazanmakta, cenazeyi definde acele edilir.
- İntihar:
Kur’an-da: “Kendi elinizle kendinizi tehlikeye atmayın.” (Bakara: 195) denir. İntihar edenin namazı kılınmaz diyenler vardır.
İnsan intihara götürecek iş yapmayacaktır. Tedbirsiz davranmamalıdır… Sigara içerek… Trafik kurallarına uymamak… Bunlar intihar olur.
- Taklitçilik:
Başkalarının çirkin işleri taklit edilmeyecektir. Güzel iyi işlerde taklit olur.
Kimlik, kişilik muhafaza edilecektir.
İki cins arasında benzeşme olmayacaktır. Yabancıya da benzenmeyecektir.
Peygamber (as) bir hadislerinde şöyle buyurur:
- “Kim bir topluluğa benzerse, o da onlardandır.”
Taklit, yozlaşma nedenidir. Kimlik kaybına sebep olur.
- Rüşvet alıp vermek:
Haram yollarla başkasının malı yenmeyecektir. (Bakara: 188) Hz. Peygamber: Rüşvet alan da veren de ateştedir. Der.
Rüşvette başkasının hakkını gasp vardır.
Rüşvette çığır açmak da günahtır.
Rüşvetle elde edilen her menfaat helal değildir. O mal mutlaka telef olacak, insandan çıkacak, değilse çocuklarından çıkacaktır. Yani alana da verene de yaramayacaktır.
- Münakaşa etmek:
İnsan nedense, isyanı inatlaşmayı ve tartışmayı seviyor.
Kur’an-da: “İnsan tartışmaya düşkündür.” (Kehf: 54) buyruluyor.
Allah’a göre insanların en sevimsizi çekişip, tartışanlardır.
Tartışma, sapma ve sapıtma yoludur. Kafa karıştırma yoludur.
Tartışmanın İslamcası şudur:
Nahl 125: “rabbinin yoluna hikmetle ve güzel öğütle çağır. Onlarla en güzel şekilde tartış.”
Bir hadiste: “Bir topluluk ancak tartışma ile sapıtır.” (B.H. Külliyatı: 4/293)
- “Kardeşinle tartışma. O zaman konu anlaşılmaz, zarar getirir.” (Age.)
Zuhruf 58: “Bizim tanrılarımız mı hayırlı yoksa O mu? Dediler. Bunu sana ancak tartışmak için söylediler. Doğrusu onlar kavgacı bir toplumdur.” buyrulur.
Tartışma, düşmanlığa sebep olur. Çünkü taraflar karşı tarafı kabul etmez, kendini üstün görür; “Ben haklıyım” der.
Peygamber (as): “Sakın münakaşa etme, münakaşanın sıkıntısı eksik olmaz.” (İ. Canan H. Ans: 4/191)
Cahil insan tartışır. Bilgili insan yapar, örmek olur.
Biri Ebubekir (ra)a hakaret eder cevap alamaz. Bir daha gene cevap yok. Üçüncü defa hakaret eder. Ebubekir (ra) cevap verir. Peygamberimiz kalkar gider. Ebubekir(ra): “Bana darıldın mı?” deyince peygamber (as):
- Susarken yanında melekler vardı. Cevap verdin melek gitti şeytan geldi. (Hadis Ans: 4/190) der.
Peygamberimiz (as): “Ya hayır söyle ya da sus!” demiştir.
İki müslümanın münakaşası yüzünden peygamberimiz kadir gecesinin hangi gece olduğunu bilememiştir.
Bazı şeyler tartışabilir belki ama din asla tartışılmaz. Şura 35: “Ayetlerimizi tartışanlar kendileri için kaçacak bir yer olmadığını bilsinler.”
Ya inanırsın ya da inanmazsın. Tartışamazsın.
Hadis: “Kur’an hakkında tartışma küfürdür.” (B.H.Kül: 4/293)
- İman esasları tartışılmaz.
- Hakkında nâs bulunan konular tartışılmaz.
- İcmanın kararları tartışılmaz.
- Kader konusunda münakaşa olmaz. Nesini tartışacaksın. Yaratan Allah, takdir eden Allah.
Hadis: “Hayırların azlığına sebep olan mücadele ve münakaşayı terk edin. Münakaşada iki taraftan biri yalancıdır. Neticede iki tarafta günaha girer.” (Ramuz El Ehadis:
284/12)
- Şaka Yapmak: Şaka, doğru olmayan şeyin söylenmesi, aslı olmayan şeyin de yapılmasıdır. Yani işin aslı yalandır.
Şaka, ciddi insan işi değildir.
Maddi manevi zararlara neden olur.
İslam’da üzmek, zarar vermek yoktur.
Şaka, alay etmektir. İslam ahlakı ile bağdaşmaz. Şaka güveni sarsar.
Büyüklerimiz doğruyu söyleyerek şaka yapmışlardır.
Mesela; peygamberimiz biri ile “iki kulaklı” diyerek şaka yapmıştır. Şakaya yalan karıştırılmaz.
İslam’da insanları güldürmek, eğlendirmek için şaklabanlık yapılmaz.
Peygamberimiz: “Yazıklar olsun ona ki, insanları güldürmek için konuşur ve yalan söyler. Yazık yazık ona” (Seçme hadisler: 52) demiştir.
İslamda korkutma da yoktur.
Hadis: “Ciddi de olsa şaka da olsa kimse kardeşinin malını almasın.” (Age: 292)
- “Müslümana Müslüman kardeşini korkutması helal olmaz.”
- “Allah’a ve ahirete inanan şaka yaparak bir müslümanı korkutmasın.” (Hadislerle Müslümanlık: 1007) buyrulur.
40. Bazı kötü huylar da şöyle zikredilebilir:
- İbadet etmemek, kulluk görevlerini unutmak.
- Haramı helal saymak.
- Dini menfaatine uydurmak.
- Günaha sokan, küfre götüren hallerden, sözlerden sakınmamak.
- Dünya hırsına kapılmak
- Sol elle yiyip içmek,
- Sigara içmek. Alkol almak, kumar oynamak.
- Vakit geçiriyorum diyerek kumar oyunları oynamak.
Evet daha bir çok faydasız, manasız ve anlamsız huylardır.
Kötü olmanın, kötülük yapmanın manası yok, faydası da yoktur.