İYİLİK İYİLİK KÖTÜLÜK KÖTÜLÜK GETİRİR
Kim iyi bir iş yaparsa, o iyiliğin karşılığı olarak iyilik görür. Atalarımız: “İyilikten iyilik doğar.”, “İyilik yapan iyilik bulur” demişlerdir.
Kur’an’da “bir kimse iyi iş işlerse faydası kendisinedir” buyrulmuştur. (Casiye:15)
İyilik kaybolmaz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Her kul ne amel üzere ölmüş ise o amel üzere dirilir.” (Riyazü’s – salihin:116)
Bir hadislerinde de:
“iyilik insanlar üzerinde kesilir. Fakat Allah’la onu yapan arasında kesilmez.” (Ramuz:222/6) buyurmuştur.
Peygamber (as) üç kişiden bahseder. Bunlar yolda şiddetli yağmura tutulurlar. Islanmamak için bir mağaraya sığınırlar. Yağan yağmurun etkisiyle toprak kayması sonucu büyük bir taş mağaranın kapısını kapatır. Ne yaptılarsa açamazlar. Derler ki, yaptığımız güzel bir ameli vesile kılarak Allah’a dua edelim. Her biri yaptı bir iyiliği zikrederek dua eder. Her birinin yaptığı dua sonunda kaya biraz aralanır. Ve yaptıkları iyiliğin karşılığı Allah’ın yardımı ile kurtulurlar. (R. Salihın:12 Nolu Hadis)
İyiliğin karşılığı cennet vardır. Ebu Hureyra (ra) şöyle anlatmıştır.
“Peygamber (as):
-Bugün hanginiz oruçlu? diye sordu
Hz. Ebu Bekir (ra):
-Ben oruçluyum” dedi.
-Bugün kim bir cenazenin arkasından gitti? dedi.
Hz. Ebu Bekir (ra)
-Ben ya Resulullah” dedi.
-Bugün hanginiz bir fakiri doyurdu? Dedi.
Hz. Ebu Bekir (ra)
-Ben doyurdum ya Resulullah “cevabını verdi.
-Bugün hanginiz bir hastayı ziyaret etti?
Gene Hz. Ebu Bekir (ra)
-Ben ziyaret ettim ey Allah’ın elçisi” dedi.
Bunun üzerine Allah’ın Resulü şöyle buyurdu:
-Bu özellikler kimde bulunursa, o kimse mutlaka cennete girer.” (Müslim, zekat:87)
Hiçbir iyilik karşılıksız kalmaz. Allah Resulü bunu şöyle ifade etmiştir:
“Dünyada iyilik ehli olan, ahirette de iyilik ehli olur.” (Ramuz:236/12)
İyi olmanın, iyilik yapmanın mükafatını Kur’an’da Cenab-ı Allah şöyle bildirmiştir:
“Rableri kadında onlara cennet vardır ve yapmakta oldukları güzel işler sebebiyle Allah onların dostudur.” (En’am:127)
***
“Kim Allah’ın huzuruna bir iyilikle gelirse ona getirdiğinin on katı vardır.” (En’am:160)
***
“İyiler muhakkak cennete kötülerde cehenneme giderler.” (İnfitar:13-14) ***
“Kim bir iyilik getirirse ona bundan daha hayırlı karşılık vardır. Kim bir kötülük getirirse, o kötülükleri işleyenler, ancak yaptıkları kadar ceza görürler.” (Kasas:84)
***
“Siz hayra ne harcarsanız Allah onun yerine başkasını verir.” (Sebe:39)
Bu ayetlerden anlıyoruz ki, Cenab-ı Allah yapılan hiçbir iyiliği karşılıksız bırakmaz. Daha iyisini, daha fazlasını verir.
Birde şunu anlıyoruz: Allah rızası için yapılan her bir iyilik cehennemden uzaklaştırır. Bunu Allah Resulü şöyle ifade etmiştir:
“Allah yolunda ayağı tozlananlara cehennem ateşi haramdır” (Hadis Ans:3/609)
İnsanlara yaptığı iyiliğin yanında kötülüğünden sakınanların faziletli kimseler olduğunu peygamber (as) müjdelemiştir. Bir gün kendisine:
-İnsanların en faziletlisi kimdir ya Resulullah? diye sorulunca:
-Allah yolunda malı ile canı ile cihad edendir” cevabını vermiştir.
-Ondan sonra kimdir? Sorusuna da:
-Gizlice Allah’a ibadet eden ve insanlara kendi kötülüğünden uzak tutandır” buyurmuşlardır.
Peygamber (as) olumsuzluğu hiç sevmezdi. “Bana olumsuz, kötü şeylerden bahsetmeyin” derdi. Kötülükten uzak kalmayı, iyiliğin ölçüsü kabul ederdi. Bir hadislerinde:
“İyi adam iyi haber getirir. Kötü adam kötü haber getirir.” (Ramuz:210/3) buyurmuşlardır.
İyilikle kötülük asla bir değildir. Kötülük iyiliğin zıddıdır. Biri iyi biri kötüdür. İyilikten iyilik doğar, kötülükten kötülük doğar. İyiliğin karşılığı, mükafattır. Kötülüğün karşılığı, cezadır.
Allah Resulü (sav) şöyle buyurmuştur:
“Kim bir iyilik yapmak ister de yapamazsa ona bir sevap yazılır. İyilik yaparsa on ila yedi yüz misli veya daha fazla sevap yazılır. Kim bir kötülük yapmak isterde yapamaz ise bir sevap, yaparsa bir günah yazılır.” (Ramuz:122/10)
İyilerle kötüler: Cenab-ı Allah asla bir tutmayacağını bildirir ve şöyle buyurur:
“Yoksa kötülük işleyenler ölümlerin de ve sağlıklarında kendilerini inanıp iyi ameller işleyenlerle bir mi tutacağımızı sandılar? Ne kötü hüküm veriyorlar!” (Casiye:21)
Bir ayette de:
“Kim iyilikle gelirse, ona daha iyisi verilir. Ve onlar o gün korkudan emin olurlar.
Kötülükle gelen kimseler ise yüzü koyun cehenneme atılırlar. Onlara: Ancak yaptıklarınızın karşılığını görmektesiniz” denilir. (Nemli:89-90)
İyilik cennete kötülük ise cehenneme götürür. İyiliği de kötülüğü de tercih eden insanın kendisidir. Allah’ü Teala:
“Eğer iyilik ederseniz kendinize etmiş, kötülük ederseniz yine kendinize etmiş olursunuz” buyurmuştur. (İsra:7)
Diğer ayette de:
“Kim iyi bir iş yaparsa, bu kendi lehinedir. Kimde kötülük yaparsa aleyhinedir. Rabbim kullara zulmedici değildir.” (Fussılat:46) buyrulur.
Karşılığı mükafat olan iyilik nasıl olmalıdır:
-Yapılan işte niyet iyi olmalıdır
-Sırf Allah rızası güdülmelidir.
-Bir menfaat beklentisi içinde olunmamalıdır. “Bana dua et” bile denmemelidir. İyilik karşılıksız yapılırsa makbuldür. Atalarımız: “Yap iyiliği at denize balık bilmezse Halik bilir” demişlerdir.
-İyiliğe gösteriş, riya karışmamalıdır.
-İyilikte esas olan karşı tarafı rencide etmeden yapılmalıdır. Atalarımızın deyimi ile “kaşıkla verip sapı ile göz çıkarılmamalıdır.”
-Yapılan iyilik asla başa kakılmamalıdır.
-Karşı tarafın faydasına olmayan şey iyilik değildir.
İbni Sina iyiliği şöyle özetlemiştir.
İyiliğin şartı beştir:
1-Tez olmalı,
2-Gizli olmalı,
3-Sürekli olmalı,
4-Gözde büyütülmemeli,
5-Yenini bulmalı” demiştir.
İyiliğin nasıl yapılması gerektiği Kur’an’da şöyle bildirilmiştir:
“Yaptığın işi çok görerek başa kakma” (Müddessir:6)
***
“Ey iman edenler! Allah’a ve ahret gününe inanmadığı halde malını gösteriş için harcayan kimse gibi, başa kakmak ve incitmek suretiyle, yaptığınız hayırlarınızı boşa çıkarmayın” (Bakara:264)
***
“Bir iyiliği açıklar yahut gizlerseniz ve bir kötülüğü açıklamayıp gizlerseniz, af ederseniz şüphesiz ki Allah da ziyadesiyle af edici ve kadirdir” (Nisa:149)
***
“O iyi kullar, kendi canları çekmesine rağmen yemeği yoksula, yetime ve esire yedirirler. Biz sizi Allah rızası için doyuruyoruz: Sizden ne bir karşılık ne de bir teşekkür bekliyoruz” derler. (İnsan:8-9)
“Servet ve oğullar dünya hayatının süsüdür: ölümsüz olan iyi işler ise Rabbinin yanında hem sevapça daha hayırlı, hem de ümit bağlamaya daha layıktır.” (Kehf:46)
***
“Allah doğru yola gidenlerin hidayetini arttırır. Sürekli kalan iyi işler Rabbinin nezdinde hem mükafat bakımından daha hayırlı hem de akıbetçe daha iyidir.” (Meryem:76) buyrularak iyiliğin yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlara işaret edilmiştir.