BAŞLIK VE MEHİR
Mehirsiz nikâh olmaz. Bu islâm’ın kadına verdiği bir haktır. Kadın, mehir ister ve alır. Eğer mehir belirtilmediyse, o yöredeki geçerli miktar esas alınır. Mehrin dışında kadının birşeyler istemesi ve alması doğru olmaz.
Kur’an’da:
“Kadınlara mehirlerini gönül rızası ile (cömertçe) verin; eğer o kendiliğinden mehrin bir kısmını size bağışlarsa, onu da afiyetle yeyin.” (Nisâ Sûresi:4) buyruluyor.
Mehir vermeyi emreden diğer ayetlerde Nisâ Sûresi 24 ve 25 ayetlerdir.
Mehir nelerden verilir? Paradan, ziynet eşyası olarak, taşınır, taşınmaz maldan verilir. Haram olan şeyden mehir verilmez.
Başlık parası alınıp çeğiz alındıysa kızda bunu mehir olarak kabul ederse, o da geçerlidir.
Kadın evliliği zorlaştıracak, karşı tarafı sıkıntıya sokacak aşırı isteklerden kaçınmalıdır.
Bazı kadınlar ve yakınları mal peşinde oluyor, mehir alınıyor, kısa bir zaman sonra çekip gidiyor, bu helâl olmaz.
Birde öncedenkararlaştırılan mehir eksik verilirse, nikâh batıldır. Eğer bu eksikliğe kız razı olursa, nikâh o zaman geçerli olur. Veya kız eksikliğin sonradan tamamlanmasını da kabul edebilir.
Mehir nikâhın sahih olmasının şartlarından biridir. Mehir önceden verilebileceği gibi sonradan da verilebilir. Mehir kadının hakkıdır. Kadının rızası dışında erkek alıp harcayamaz.
Nisâ Sûresinin 20. ayetinde “Bir yük altında vermiş olsanız ondan bir şey almayın” buyrulmuştur.
Peygamberimiz: “Nikâhın en hayırlısı en kolay olanıdır” buyurmuştur. (Ebu Davut Nikâh : 32) Peygamberimiz zamanında evlenen bir sahabe, mehir olarak ezbere bildiği Sûreleri öğretme şartı ile evlenmiştir.
Bugünde bacı, durum iyi olunca beni hacca götüreceksin şartını da mehire ilâve edebilir.
Mehir ile başlık aynı değildir. Mehir kadının hakkıdır. Başlık ise, kızın ailesi tarafından alınan paradır. Başlık mehir sayılmaz. Başlık parası, kıza karşı bir bedel olarak alındığı için kızın ailesine haram olan bir paradır. Çünkü başlık, din alimleri tarafından rüşvet gibi görülmüş, meşru olmadığına hükmedilmiştir. Kızın satışı söz konusudur.
Başlık, evlenmeye, evlilikteki mutluluğa, saygı, sevgi ve muhabbete manidir. Başlık parasının alınıp verildiği yerlerde kadının hiçbir değeri yoktur. Apaçık kadının aşağılanmasıdır. Kutsal olan insanın pazarlanmasıdır.
Ayrıca başlık parası, ağır yük getirdiği için ailelerin uzun yıllar parçalanmasına neden olmaktadır.
Bazı bölgelerde başlık parası çok ağır olduğu için bazı aileler takasa girmektedir. Bu takasta karşı tarafın oğlu yoksa, kız kardeş, kayın babaya verilmektedir. Böylece yaşı küçük kızlar, dedeleri durumundaki kimselerle evlenmek zorunda kalmaktadır. Bu durumda intihar, ihanet ve terk, sık sık görülen olaylardandır.
Mehirde ve çeğizde önemli bir hususda aşırı gidilmemesidir. Dinimiz israfı haram kılmıştır. İnsanın alınıp satılmasını da herhangi bir şeyle takasınıda haram kılmıştır. İnsanın alınıp satılmasını da herhangi bir şeyle tabakasını da haram kılmıştır.
Analar, doğar doğmaz çeğiz hazırlığına başlıyor, yıllarca göz nuru döküyor. İnce ince iğne ayarları örerken birazda evladını örmek, kilim gibi dokumak, hayırlı kimse olarak yetiştirmek, başta gelen görevleri oluduğu unutulmamalıdır.
Peygamberimizin kızı Hz. Fatıma’nın çeğizinde bakın neler vardı :
1.Seccade
2.Minder
3.Yastık
4.El Değirmeni
5.Su Tulumu, Su Testisi, Su bardağı
6.Un Eleği
7.Baddaniye, havlu, yorgan
8.Divan
9.Sofra bezi, vb. işte bunlarlada mutlu olunabiliyordu.