72 BÜYÜK GÜNAH
A) İmanın Şartlarıyla İlgili Büyük Günahlar:
İmanın şartlarıyla ilgili büyük günahlar, iman esaslarının uzantısı durumundaki yanlış ve bozuk inançlardır:
- Allah’a şirk koşmak,
- Falcılara, kahinlere, sihirbazlara, gaipten (gaybden) haber
verdiklerini iddia edenlere inanmak ve kapılmak,
- Allah’tan başkasına yemin etme,
- Dininden dönüp mürted olmak,
- Kur’an–ı Kerim’i ezberleyip unutmak; okumasını öğrendikten sonra unutmak,
- Dünyaya muhabbet etmek/ bağlanmak. Dünya muhabbetine
düşüp ahireti unutmak, dini vazifeleri terk etmek,
- Hz. Peygambere yalan / hilaf (gerçek dışı) söz isnad etmek, onun söylemediği bir sözü söylemek.
- Hz. Peygamber’in ashabına / sahabeye dil uzatmak / kötü söz söylemek ve onlara sövmek.
- Mukaddesata küfretmek, bunları alaya almak,
B) İslam’ın Şartlarıyla İlgili Büyük Günahlar
İslam’ın şartlarıyla ilgili büyük günahlar, İslâm’ın şartlarıyla ilgili olumsuz tutum ve davranışları hatırlatıcı ve açıklayıcı esaslardır:
- Bir namaz vaktini kaçıracak kadar cünüplükten temizlenmemek; cünüp gezmek,
- Vaktinden evvel ezan okumak ve namaz kılmak,
- Beş vakit namazı vakitlerinde kılmayıp kazaya bırakmak,
- Bir özür olmadığı halde, ramazan orucu tutmamak,
Müslümanların önünde oruç yemek,
- Malının zekatını ve mahsulünün öşürünü vermemek.
C) Helâl – haramla ilgili Büyük Günahlar:
72 Büyük günahın bir kısmı, inançtan uygulamaya helâl – haram konularına dairdir:
- Helalı helâl bilip itikat etmemek; haramı/haram olanı, haram bilip itikat etmemek,
- Erkekler ve kadınlar, şehveti tahrik edecek şekilde giyinmek,
- Erkekler ipekli giyinmek, âlâyişli/gösterişli bir şekilde süslenmek,
- Edep yerlerini / avret mahallini açmak, başkasına göstermek; başkasının avret yerine bakmak,
- Kadınlar erkek elbisesi giymek; erkekler kadın elbisesi giymek; karşı cinse benzemeye çalışmak.
- Karnı doyduktan sonra yemek / yemeğe devam etmek,
- Şarap ve alkollü içkiler içmek; keyif verecek (esrar, eroin gibi uyuşturucu) şey yemek – içmek,
- Köpek artığını yemek,
- Domuz eti ve yağı yemek,
- Ölmüş hayvan (meyte:leş) eti yemek ve yedirmek,
- Birbirine nişan almak/nişan dökmek (dövme yaptırmak gibi.)
- Faiz (riba) almak ve vermek, tefecilik yapmak
- Hırsızlık etmek,
- Elin / başkasının malını zorla gasbetmek/cebren almak.
D) Ahlâkla ilgili büyük günahlar
72 büyük günahın önemlice bir bölümü güzel ahlâkın (ahlâk –ı hamide) zıddı olan kötü ahlâkla (ahlâk –ı zemime/reziil) ilgilidir:
- Anaya babaya asi olmak, onları dövmek,
- Sıla –i rahmi terk/kat –ı rahim etmek; akrabalarla bağlantıyı kesip, onları ziyaret etmemek, varsa hacetlerini görmemek,
31.Haset etmek,
- Emanete hıyanet etmek,
- Müslüman veya kafir bütün insanlara hıyanet etmek,
- Mü’minin imana ve İslâmın emirlerine itaate dair olan taraflarını alaya almak,
- Küfür ve fuhuş sözler konuşmak,
- Söz/laf taşımak, koğuculuk etmek (Nemine)
- Gıybet/dedikodu etmek,
- Mü’min kardeşimin hatırını / gönlünü yıkmak / kalbini kırmak,
- Namuslu kadınlara dil uzatmak / bir saliha / namuslu hatuna fahişe demek, namuslu kadınlara ait aile sırlarını yaymak,
- Kadınlar, erkeklerin yatağından kaçmak,
- Avretler (kadınlar) erinin ziyanına varmak / kocasından izinsiz
ziyarete gitmek,
- İki kız kardeşi birden nikah altında tutmak,
- Ehlinin (karısının) oylunu (avret ve mahrem yerlerini) anasının oyluna benzetmek (zıhar yapmak: Türkçe’de “anam avradım olsun” demek
gibi.)
- Ehlinin anasına sövmek,
- Cahil kalmak; dini vazifeleri, farzları, vacipleri, sünnetleri öğrenmeyip, cahillikte ısrar etmek. (Dünya ve ahiret işlerine ve dinine ait bilgileri – farzları ve haramları – öğrenmemek, cahillikten sakınmamak. Dini hükümleri öğrenmeyenler, rahatlıkla haram işleyebilir.)
- Cahillik ne musibettir bilmemek (bilmediğini bilmeyen de rahatlıkla harama düşebilir.)
- Ölçüyü ve tartıyı düzgün ve adaletli yapmamak, hileli yapmak,
- Allah Teala’nın azabından emin olmak / korkmamak, hileli yapmak,
- Allah’ın rahmetinden ümit kesmek,
- Zina etmek, meşru olmayan şehevi zevkler peşinde koşmak; kendine zina ettirmek,
- Eşcinsel ilişkiye girmek (livata etmek, sevicilik yapmak,
kendisine livata ettirmek)
- Loğusa ve adet halinde karısına yaklaşmak / cinsel ilişkiye girmek,
- Mecburiyet olmadan / özürsüz elin / başkasının avredine (avradına) / karısına kızına bakmak,
- Kibirlenmek / tekebbür etmek (büyüklük taslamak; kendini üstün görmek; tevazudan uzaklaşmak); kibirlenip insanlara zulüm ve tahakküm etmek,
- Haksız yere yetim malı yemek, (Nisa, 4/10)
- Ölüm döşeğindeyken varisten / mirasçıdan mal kaçırmak,
- Yalan söylemek,
- Yalan / boş yere yemin etmek, çok çok yemin etmek,
- Yalan yere / yalancı şahitlik yapmak; hak / doğru şahitliğe varmamak / gitmemek,
- Canlı bir hayvanı ateşe atmak,
- Cimrilik ve hasislik / nekeslik etmek (bul ve şuhh)
- Yapılan iyiliği başa kakmak / Bir adama iyilik edip sonra başına kakmak.
- Zorunlu olmayarak kahkahayla çok gülmek,
- Teğanni etmek (ahlaksız şarkılar söylemek)
G- Günahlarla ilgili büyük günahlar
72 büyük günahın birkaçı, günah işler yapmakla ilgilidir:
- Günah / küçük günah işlemekte ısrar etmek / çok çok günahına musır olmak,
- Harem –i Kâbe’de günah işlemek.
H- Topluk hayatıyla ilgili büyük günahlar
72 büyük günahın son bölümü, toplumsal ve siyasi hayatla ilgilidir: 67. Ülülemre (devletin meşru yönetimine ve kanunlarına) itaat etmemek; devlete, amirlerine isyan etmek,
- Haksız yere, bilerek adam öldürmek,
- İntihar etmek,
- Harpte düşmandan korkup kaçmak; Allah yolunda cihadı terk etmek,
- Rüşvet almak ve vermek,
- Gücü yeten kimsenin münkeri / kötülüğü menetmemesi / engellememesi.
(03/07/2005 Vecdi AKYÜZ/Yeni Şafak)